اگرفردی مال دیگری را بدون اطلاع واجازه او منتقل کند این عمل را فروش مال غیر گویند.فروش مال غیر هم جنبه ی حقوقی دارد وهم جنبه ی کیفری .فروش مال غیر توسط فروشنده به قصد دست یافتن به منفعت و ضرر مالک می باشد .
جرم انتقال یا فروش مال دیگری جرم مقید تلقی می شود که حاصل آن به شکل زیان مالی به دیگری ظاهر می شود .در این جرم به جای اضرار بالفعل تاکید بر اضرار بالقوه می باشد .زیرا برطبق قوانین تصرف عملی بر مال مورد انتقال شرط بر وقوع پیوستن جرم نیست بلکه انجام معامله و انتقال حقوقی و قانونی مال که سبب ایراد ضرر بالقوه میشود برای انجام جرم انتقال مال غیر کفایت می کند .
اثبات فروش مال غیر
طبق ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی ادله اثبات جرم فروش مال غیر عبارتند از:
اقرار-شهادت شهود-قسامه وسوگنددر موارد مقرر قانونی -علم قاضی
اگر در پرونده کیفری مشتکی عنه اقرار نماید که به انتقال مال متعلق به دیگری اقدام نموده است اقرار متهم به عنوان
تنها دلیل از دلایل اثبات جرم فروش مال غیر موجب اثبات و محکومیت متهم بر ارتکاب جرم میباشد
استناد به شهادت شهود به عنوان یکی از دلایل اثبات جرم فروش مال غیر در پرونده کیفری در اکثر موارد هنگامی کاربرد دارد که فاعل و مرتکب جرم با مبایعه نامه یا سند عادی اقدام به انتقال نموده و همچنین ذیل آن قرارداد به عنوان شهود به محکمه دعوت و از ایشان اخذ شهادت صورت میگیرد.
اقامه قسامه و سوگند به عنوان دلایل اثبات جرم فروش مال غیر غیر قابل استناد است.
علم قاضی در دعاوی کیفری بیشترین کارایی و کاربرد را دارد چون قاضی قادر به بررسی و تحقیق است و مکلف به پیروی از ادله دعوا به صورت صرف و مطلق نمیباشد.
مجازات فروش مال غیر
- حبس از یک تا ۷ سال
- پرداخت جزای نقدی معادل مالی که دریافت کرده است بازگرداندن مال به صاحب آن
- در صورتی که فروشنده کارمند دولت باشد برای همیشه از خدمات دولتی منفصل میشود
مطالبه خسارت فروش مال غیر
به این معناست که از وقوع جرم انتقال مال متعلق به دیگری ضرر و زیان مالی برای شخص یا اشخاصی به وجود آمده است لذا وفق ماده ۹ قانون آیین دادرسی کیفری ارتکاب جرم میتواند موجب طرح دو دعوا شودیکی از این دعاوی مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم میباشد از طرفی باید برای محکمه به اثبات رسیده و محرز و مسلم گردد که چه کسی به چه دلیلی متحمل چه میزان خسارتی شده است .
شرط حق مطالبه خسارت فروش مال غیر زمانی برای مالک اصلی و خریدار وجود خواهد داشت که ایشان ناآگاه و بیاطلاع از ارتکاب و وقوع جرم باشند.
فروش مال غیر با قولنامه
این جرم هم در اموال منقول و هم در اموال غیرمنقول محرض است انتقال اعم از انتقال عین یا منافع بنابراین اجاره دادن مال غیر بنابراین اجاره دادن مال غیر نیز بدون اذن جرم محسوب می شود. مجازات جرم فروش مال غیر با قولنامه همان مجازات کلاهبرداری است یعنی مجرم علاوه بر رد مال به حبس و جزای نقدی محکوم خواهد شد.
تکلیف خریدار مال غیر
این مسئله که خریدار از فروش مال غیر اطلاع نداشته بسیار مهم است اگر خریدار نتواند ثابت کند از فروش مال غیر اطلاع نداشته نمیتواند شکایت کند و خودش هم مجرم شناخته میشود.
در پرونده کیفری جرم انتقال مال غیر مالک اصلی و خریدار هم میتواند بیگناه باشند و هم میتوانند مجرم باشند ارتکاب جرم و تحقق عنوان مجرمانه در ایشان به اطلاع و آگاهی یا عدم آگاهی آنها مربوط و منوط میباشد لذا ممکن است شاکی مالک اصلی مال باشدو متهمان یا مشتکی عنهم فروشنده و خریدار باشد .
متضررین از جرم میتواند هم صاحب و مالک اصلی مال و هم
خریدار مال غیر باشد اما برای ذی حق دانستن خریدار مال غیر یک شرط وجود دارد هنگامی که یک شخص به عنوان خریدار میتواند شاکی باشد که نسبت به انجام معامله یعنی خرید مال متعلق به دیگری جهل داشته باشد
یعنی خریدار ناآگاه میتواند خود را متضرر از جرم و انجام این معامله بداند یعنی خریدار نباید بداند که مال متعلق به دیگری است اگر خریدار بداند که مال متعلق به دیگری را خریداری مینماید متهم به تبانی و انتقال مال غیر میگردد.
وکیل فروش مال غیر تنظیم شکواییه برای این جرم کار ساده ای نیست و باید با دقت بالا صورت بگیرد .پروسه قانونی وصحیح تنظیم شکواییه از مواردی لست که قطعا” باید مد نظر قرار بگیرد .
شکواییه باید دارای چهارچوب خاصی باشد و شرایط قانونی لازم را رعایت کند تا مورد قبول مقام قضایی قرار بگیرد .