اگر زوجه به دلیلی غیر موجه وظایف زناشویی خودش را به انجام نرساند و شوهر را تمکین نکند در این صورت مرد میتواند به مراجع قضایی مراجعه کرده و دادخواست الزام زن به تمکین را ارائه نماید. پس از ثبت این دادخواست پرونده به دادگاه خانواده ارجاع می شود.
تمکین چیست
پس از ازدواج زن و مرد و همچنین بعد از جاری گشتن عقد نکاح میان آن دو آنهم به شیوه ی صحیح، زوج و زوجه نسبت به یکدیگر مکلف می گردند. از اینرو زوج مکلف می شود تا به زوجه نفقه پرداخت کند و از طرف دیگر زوجه مکلف می گردد تا تمکین نماید. به دلیل اهمیت این موضوع در این مقاله از تمکین بیشتر خواهیم گفت و ابعاد آن را بررسی خواهیم کرد. همراه ما بمانید.
در قانون اسلامی انجام رابطه ی جنسی و سکونت در منزلی که شوهر تعیین کرده است از موارد تمکین است.
در همین رابطه و در ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی آمده: زن باید در منزلی که شوهر تعیین میکند سکنی نماید مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.
با این تفاسیر نتیجه می گیریم که در خلال زندگی مشترک لازم است تا زوجه با زوج تفاهم داشته باشد و در راستای امور مربوط به زندگی مشترک از او اطاعت نماید.
انواع تمکین
- تمکین خاص:
انجام رابطه ی زناشویی و اطاعت از شوهر در اینباره از موارد تمکین خاص است.
- تمکین عام:
سازگاری زوجه با زوج و اطاعت از او در انجام کلیه مسائل مربوط به زندگی مشترک از موارد تمکین عام است
زن ناشزه کیست؟
اگر زنی در انجام مسائل زناشویی و مسائل مربوط به زندگی مشترک از شوهر اطاعت نکند و یا از دستورات وی سرپیچی نماید اصطلاح ناشزه یا زن ناشزه به وی تعلق خواهد گرفت. البته ناشزه بیشتر در رابطه با تمکین خاص محلی از اعراب دارد. همچنین گفته می شود که مهریه به زن ناشزه تعلق نخواهد گرفت.
در همین راستا و در ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی آمده: هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.
الزام به تمکین به چه صورت است؟
اگر زوجه به دلیلی غیر موجه وظایف زناشویی خودش را به انجام نرساند و شوهر را تمکین نکند در این صورت مرد میتواند به مراجع قضایی مراجعه کرده و دادخواست الزام زن به تمکین را ارائه نماید.
پس از ثبت این دادخواست پرونده به دادگاه خانواده ارجاع می شود.
بعد از تحویل پرونده به دادگاه خانواده، دادگاه آن را به یکی از شعب می فرستد. و پس از آن موعد رسیدگی مقرر شده و این موعد به طرفین ابلاغ می گردد.
به عنوان یک توصیه باید گفت که بهتر است پیش از ثبت چنین دادخواستی اظهارنامه ای مبنی بر تمکین زوجه و بازگشت او به منزل تحویل مراجع قضایی گردد. و در صورت نافرجام ماندن این اظهارنامه، دادخواست را صادر کرد.
شرایط دادخواست الزام به تمکین
- زوج باید شرایط زندگی را متناسب با شئونات زوجه فراهم آورده باشد.
- زوج باید نفقه ی زوجه را بطور تمام و کمال پرداخت نموده باشد.
زوج باید نسبت به شرایط زوجه آگاه باشد. به عنوان مثال اگر زن بیماری خاصی داشته باشد و یا ازحق حبس استفاده می نماید زوج نمی تواند دادخواستی مبنی بر الزام به تمکین را ارائه نماید.
مراحل دادخواست الزام به تمکین
- ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
- ارسال اظهار نامه مبنی بر لزوم تمکین و بازگشت
- ارائه دادخواست به دادگاه
- برگزاری دادگاه
- حضور قاضی و شنیدن اظهارات زن و مرد و دعوت آنها به سازش
- اثبات ملزومات تمکین ( تهیه مسکن، تامین نیازها و…)
- در صورت امتناع زوجه رای عدم تمکین ابلاغ خواهد شد
- ارائه فرصت معلوم برای اعتراض و یا تجدید نظر
- صدور حکم به نفع زوج
- اجرائیه ای مبنی بر حکم الزام به تمکین صادر خواهد شد.
در جلسه رسیدگی به پرونده الزام به تمکین چه اتفاقاتی رخ می دهد؟
نکته ای که در این باره حائز اهمیت است این است که تحت هیچ شرایطی نمیتوان به زور متوسل شد یا زوجه را به انجام کاری وادار کرد. لذا به شرط اثبات عدم تمکین تنها موردی که رخ می دهد این است که زن ناشزه خطاب شده و مستحق دریافت نفقه نخواهد بود.
مجازات عدم تمکین
مجازات در صورتی رخ می دهد و یا در صورتی اجرا می شود که قانون و قانونگذار ارتکاب به عملی را جرم دانسته باشند. با این حال لازم به ذکر است که عدم تمکین جرم نیست. لذا مجازاتی در قانون برای آن لحاظ نگشته است.
البته درست است که عدم تمکین جرم محسوب نمی شود اما این مهم مانع از ایجاد آثار حقوقی در ازای آن نخواهد بود.
لذا عدم تمکین از سوی زن پیامدهایی را به همراه خواهد داشت. در ادامه این پیامدها را ذکر می کنیم:
- در صورتی که زن بدون عذر شرعی و یا هر گونه عذر موجه دیگر شوهر را تمکین نکند از حق دریافت نفقه محروم خواهد بود.
- در صورت عدم تمکین بعضی از حقوق مالی از جمله تنصیف اموال و دارایی بعد از طلاق نصیب زن نخواهد شد.
- در صورت طی شدن مدت زمان عدم تمکین از جانب زن، مرد می تواند به دادگاه مراجعه نموده و حکم ازدواج مجدد بگیرد و بدون اطلاع زن مجدداهمسر جدیدی را اختیار نمایید.
همانطور که ملاحظه کردید عدم تمکین جرم نیست. اما ابعاد مالی و حقوقی دارد که تعلق نگرفتن نفقه، نحله و… به زوجه از جمله آنهاست.
رابطه تمکین و نفقه
همانطور که مشهود است نفقه و تمکین رابطه ای مستقیم با یکدیگر دارند. از اینرو در صورت عدم اجرای تمکین زوج می تواند نفقه را پرداخت نکند. همانطور که در صورت عدم پرداخت نفقه زوجه می تواند از تمکین سرباز زند.
شرایط مهریه در صورت عدم تمکین
بر اساس قوانین ازدواج اسلامی، زن مالک مهریه است و باید از شوهر خود تمکین نماید. لذا مرد نیز موظف است تا به وی نفقه داده و مهریه را پرداخت کند.
زن می تواند بعد از جاری گشتن صیغه عقد مهریه را ببخشد و یا آن را طلب نماید.
با این حال و در صورت عدم اجرای وظایف زناشویی توسط زن، مرد میتواند نفقه را پرداخت نکند. اما عدم تمکین از جانب او، به از بین رفتن حق مهریه منجر نخواهد شد. لذا تمکین و مهریه ارتباطی با یکدیگر ندارند.
به بیان ساده تر حتی اگر زن به منزل پدرش بازگردد و تمکین نکند باز هم مالک مهریه خواهد بود و میتواند آن را طلب کند.
همانطور که مشهود است نفقه و تمکین رابطه ای مستقیم با یکدیگر دارند. از اینرو در صورت عدم اجرای تمکین زوج می تواند نفقه را پرداخت نکند. همانطور که در صورت عدم پرداخت نفقه زوجه می تواند از تمکین سرباز زند.
همانطور که مشهود است نفقه و تمکین رابطه ای مستقیم با یکدیگر دارند. از اینرو در صورت عدم اجرای تمکین زوج می تواند نفقه را پرداخت نکند. همانطور که در صورت عدم پرداخت نفقه زوجه می تواند از تمکین سرباز زند.
همانطور که مشهود است نفقه و تمکین رابطه ای مستقیم با یکدیگر دارند. از اینرو در صورت عدم اجرای تمکین زوج می تواند نفقه را پرداخت نکند. همانطور که در صورت عدم پرداخت نفقه زوجه می تواند از تمکین سرباز زند.
همانطور که مشهود است نفقه و تمکین رابطه ای مستقیم با یکدیگر دارند. از اینرو در صورت عدم اجرای تمکین زوج می تواند نفقه را پرداخت نکند. همانطور که در صورت عدم پرداخت نفقه زوجه می تواند از تمکین سرباز زند.
همانطور که مشهود است نفقه و تمکین رابطه ای مستقیم با یکدیگر دارند. از اینرو در صورت عدم اجرای تمکین زوج می تواند نفقه را پرداخت نکند. همانطور که در صورت عدم پرداخت نفقه زوجه می تواند از تمکین سرباز زند.
برای طرح دعوای الزام به تمکین به چه مدارکی نیاز است؟
- مدارک شناسایی زوج ( شناسنامه و کارت ملی)
- سند ازدواج و یا رونوشت از آن
- سند مالکیت یا اجاره نامه
- اظهارنامه ای بر اساس دعوت از زوجه برای ادامه زندگی مشترک
- استشهاد نامه مبنی بر ترک منزل از جانب زوجه
چه مواردی برای عدم تمکین از جانب زن موجه تلقی می شوند؟
- امتناع از انجام رابطه زناشویی در دوران عادت ماهانه یا دوره نفاس
- امتناع زوجه از برقراری رابطه با همسرش در صورتی که وی به بیماری های مقاربتی دچار باشد و برقراری رابطه خطرناک تلقی گردد
- امتناع زن از برقراری رابطه در دوران عقد به دلیل استناد به حق حبس
- چنانچه ترس زن از جانب رساندن آسیب جانی یا مالی به همسر اثبات گردد
- چنانچه سوء رفتار مرد با زن به اثبات برسد ( ضرب و جرح، توهین، ناسزا، مصرف الکل و اعتیاد شدید از مصادیق سوء رفتار هستند)
- چنانچه ثابت گردد که زوج مسکن و ملزومات زندگی را برای زوجه فراهم نمی آورد ( کیفیت این مورد بر اساس استطاعت مالی و شئونات زن تعین می گردد)
- چنانچه ثابت گردد که زوج به زوجه اجازه ای برای بیرون رفتن نمی دهد (مخصوصا برای موارد اضطراری)
- چنانچه ثابت گردد که برای اجرای مناسک مربوط به حج واجب زوج به زوجه اجازه نمی دهد
- چنانچه ثابت گردد که زوج به زوجه نفقه نمی پردازد
- چنانچه دادخواست تمکین به هر دلیلی رد شود
چنانچه ثابت گردد که درخواست تمکین صوری بوده و زوج علاقه ای به ادامه زندگی مشترک با زوجه ندارد.
نکات مهم
- ترک منزل، خیانت به همسر و عدم وفاداری از مصادیق بارز عدم تمکین هستند
- اگر زن تمکین نکند باز هم مهریه به وی تعلق خواهد گرفت
- اگر حق طلاق با زن باشد و وی در جریان جاری شدن صیغه ی عقد این حق را از آن خود کرده باشد. در صورت ناشزه بودن باز هم این حق به او تعلق خواهد داشت.
کلیات تمکین
- درقوانین اسلام انجام رابطه ی جنسی و سکونت در منزلی که شوهر تعیین کرده است از موارد تمکین است.
- انجام رابطه ی زناشویی و اطاعت از شوهر در اینباره از موارد تمکین خاص است.
- اگر زوجه به دلیلی غیر موجه وظایف زناشویی خودش را به انجام نرساند و شوهر را تمکین نکند در این صورت مرد می تواند به مراجع قضایی مراجعه کرده و دادخواست الزام زن به تمکین را ارائه نماید.
در این باره می توانید به سایت vakilati.com مراجعه و از خدمات بهترین وکیل تمکین زوجه بهره ببرید.
