طلاق غیابی چیست؟
طلاق به معنی گسستن پیوند زناشویی بین مرد و زن است. البته گاهی با توجه به شرایطی طلاق غیابی رخ می دهد. در قانون ایران که الهام گرفته از فقه اسلامی است، این حق تنها متعلق به مرد می باشد. اما با شرایطی می‌توان آن را به زن هم اعطا کرد. طلاق غیابی به معنی این است که یکی از طرفین در زمان اجرای حکم طلاق حاضر نشود. در ادامه این موضوع را به تفصیل شرح می دهیم.
رای غیابی چیست؟
پیش از آنکه وارد بحث طلاق غیابی شویم، بهتر است که با مفهوم رای غیابی هم آشنا شویم. اگر دادخواستی علیه فردی که خوانده نام دارد ثبت شود، این موضوع باید حتما به اطلاع شخص برسد. در اصطلاح قانونی به آن ابلاغ واقعی گفته می شود. یعنی خوانده برگه ابلاغ این دادخواست و تعیین وقت رسیدگی را به شخصه دریافت کند.
اگر این اتفاق نیفتد، یعنی وقت رسیدگی به شخص ابلاغ واقعی نشود، خوانده در جلسات دادگاه در وقت مقرر شرکت نکند و لایحه هم از سمت خودش یا وکیلش به دادگاه ارائه ندهد، رای صادر شده مبنی بر محکومیت وی در این جلسه غیابی تلقی می شود. در چنین شرایطی شخص به محض اطلاع ظرف 20 روز فرصت واخواهی از رای را دارد. این موضوع در ماده 303 قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی شده است.
در طلاق غیابی هم وضعیت همین گونه است. یعنی اگر وقت رسیدگی به خوانده ابلاغ واقعی نشود، در دادگاه حاضر نباشد و لایحه هم ندهد، اگر محکوم شود، طلاق غیابی صورت گرفته است. اما همانطور که می دانید، طلاق ممکن است از طرف مرد یا از طرف زن باشد. یعنی خواهان و خوانده همیشه مرد و زن به این ترتیب نیستند. ممکن است درخواست طلاق از طرف زن باشد. به همین دلیل در ادامه در رابطه با این موارد توضیح بیشتری می دهیم.
طلاق غیابی به درخواست زن
در این بخش طلاق غیابی از طرف زن را بررسی می کنیم. همانطور که می دانید در فقه اسلامی که قانون ما هم برگرفته از آن است، این حق، یعنی حق طلاق، متعلق به مرد است. یعنی مرد هر زمانی بخواهد، می تواند بدون رضایت زن، وی را طلاق دهد. البته طبق قانون باید تمام حقوق مالی زن را بپردازد. اما زن هم طبق شرایطی می تواند درخواست طلاق دهد. اگرچه که مسیر بسیار دشواری پیش روی اوست.
در طلاق غیابی به درخواست زن، باید بدانید که اگر وکالت در طلاق ندارید و یا طلاق شما توافقی نیست، باید ابتدا دادخواست طلاق به درخواست زوجه را تنظیم کنید. در اینجا اگر شرایط فوق را ندارید، باید حتما دلیلی محکم برای طلاق در دادگاه ارائه دهید. در اینجا اگر پس از برگزاری جلسه دادگاه، مرد حاضر نباشد و لایحه هم ندهد، حکم طلاق صادر شده، غیابی است. در ادامه به دلایلی که زن می تواند به آن ها در دادخواست و جلسه دادگاه استناد کند، می پردازیم.
دلایل طلاق از طرف زن
در ادامه بحث طلاق غیابی، همانطور که در بخش قبل هم گفتیم، زوجه باید دلایل محکمی برای طلاق داشته باشد. این دلایل را می‌توان در شروط دوازده‌گانه در عقدنامه یافت. البته فراموش نکنید که اگر زوج این شروط را امضا کرده باشد، می‌توانید به آن استناد کنید. در غیر این صورت باید شرایط ماده 1130 قانون مدنی را داشته باشید؛ یعنی عسر و حرج! این عبارت به این معنی است که شرایطی پیش آید که ادامه زندگی را برای زن دشوار کند.
طبق ماده 1130 قانون مدنی، اگر ادامه زندگی مشترک موجب عسر و حرج زوجه شود، او می تواند با مراجعه به حاکم شرع، تقاضای طلاق از زوج را بکند. این عسر و حرج باید در دادگاه به اثبات برسد. در این صورت حاکم زوج را مجبور می کند که زوجه را طلاق دهد. اما گاهی این اجبار ممکن نیست. در این حالت با اذن حاکم، زوجه طلاق داده می شود. در این ماده مصادیقی از عسر و حرج ذکر شده است. البته این مصادیق تمثیلی هستند و منحصر در این موارد نیست. لازم به ذکر است که عسر و حرج شرایطی است که تحملش برای زوجه ممکن نیست. این مصادیق در صورتی که دادگاه آن ها را احراز کند، عبارتند از:
- اگر زوج در طی یک سال از زندگی زناشویی، بدون عذر موجه، منزل را 6 ماه متوالی و یا 9 ماه به صورت متناوب ترک کند.
- اگر زوج به مواد مخدر معتاد باشد و یا مبتلا به مشروبات الکلی باشد. البته این حالت باید به اساس زندگی خانوادگی لطمه بزند تا عسر و حرج شناخته شود. همچنین لازم است تا احراز شود که زوج نسبت به ترک امتناع کرده و یا امکان الزام او هم نبوده است.
- اگر زوج به 5 سال حبس یا بیشتر، به طور قطعی، محکوم شده باشد.
- اگر زوج، زوجه را کتک بزند و یا هر رفتار بدی که استمرار داشته باشد و برای زن قابل تحمل نباشد.
- اگر زوج به بیماری های روانی یا مسری صعب العلاج مبتلا باشد. به طوری که زندگی مشترک را با اختلال مواجه کند.
شرط حق طلاق برای زن و شروط دوازده‌گانه
- اعتیاد شوهر
- عدم پرداخت نفقه به مدت 6 ماه
- مریضی لاعلاج زوج
- مرض های مقاربتی زوج
- اثبات خیانت همسر در دادگاه
- سوءرفتار و خشونت زوج و …
نکته بسیار مهم این است که اگر شما وکالت در طلاق داشته باشید، طلاق شما دیگر طلاق غیابی نیست. حق طلاق یا همان وکالت در طلاق در عقدنامه به صورت شرط ضمن عقد آورده می شود. همچنین زوج می تواند این وکالت را در دفاتر اسناد رسمی هم به زن اعطا کند. در اینجا زن چون به نوعی از سمت مرد وکیل در انجام تشریفات طلاق است، دیگر طلاق غیابی معنایی ندارد.
فرم درخواست مشاوره
طلاق غیابی به درخواست مرد
در رابطه با شرایط و مدارک لازم طلاق غیابی باید بدانید که این شرایط برای زن و مرد متفاوت است. همانطور که در مباحث پیشین گفته شد، طلاق غیابی از سمت مرد هیچ شرایط خاصی ندارد. چون در فقه ما زوج هر زمانی حق طلاق همسرش را دارد. یعنی حتی اگر زن در جلسه رسیدگی حضور هم نداشته باشد، باز هم حکم طلاق صادر می شود. تنها شرایطی که برای مرد کمی محدودیت ایجاد می کند پرداخت حقوق مالی است. بدین معنی که طلاق فقط زمانی ثبت می شود که مرد تمام حقوق مالی زن را بپردازد. از جمله نفقه، مهریه، جهیزیه و هر شرط مالی دیگری که در عقدنامه ذکر شده است. فقط اگر زن رضایت بدهد یا پرداخت تقسیط شود، بدون انجام این مراحل طلاق ثبت می شود.
در رابطه با شرایط طلاق غیابی از طرف زن سخت گیری بیشتری وجود دارد. همانطور که پیش از این نیز گفتیم، یا باید طلاق توافقی باشد، یا زن وکالت داشته باشد و یا دلیل محکمه پسندی وجود داشته باشد. در رابطه با طلاق توافقی که وضعیت مشخص است. در رابطه با وکالت در طلاق هم باید گفت که در این صورت دیگر طلاق غیابی نیست. اما برای استناد به دلایل دیگر، یا مرد باید شروط دوازده گانه عقدنامه را امضا کرده باشد که زن بتواند به آن ها استناد کند. یا اینکه بتواند موارد ماده 1130 قانون مدنی در رابطه با عسر و حرج را اثبات کند.
مدارک لازم برای طلاق غیابی
مهم ترین مدارکی که برای ثبت طلاق غیابی باید ارائه شود برای زن و مرد تفاوتی ندارد. در ابتدا باید مدارک هویتی طرفین ارائه شود. مدارک هویتی هم همانطور که می دانید شناسنامه و کارت ملی می باشد. البته اگر کپی هم نیاز باشد، باید ارائه شود. حکمی که از دادگاه صادر شده است، با هر عنوانی، چه حکم طلاق و چه گواهی عدم امکان سازش، باید ارائه شود.
مدرک مهم دیگری که برای ثبت طلاق غیابی الزامی است، اصل سند ازدواج و یا کپی آن است. همچنین زوجه باید حتما گواهی عدم بارداری خود را ارائه دهد. به یاد داشته باشید که برای انجام کامل این مراحل، باید حتما دو مرد عادل نیز شاهد باشند.
در رابطه با هزینه طلاق غیابی هم باید به طور کلی این موارد را نام برد. این هزینه ها عبارتند از: هزینه دفاتر خدمات الکترونیکی برای ثبت دادخواست، هزینه دادرسی، هزینه مشاوره، هزینه داور، حق الوکاله وکیل اگر وکیل داشتید و … هزینه ثبت طلاق غیابی در دفترخانه 400 هزار تومان است و اگر نیاز به رونوشت باشد، 30 هزار تومان هزینه دارد. توجه داشته باشید که اگر شما شاهدی نداشته باشید، باید هزینه شاهد را هم در دفترخانه بپردازید.
وکیل برای طلاق غیابی
مجموعه وکیل آتی با داشتن بهترین وکلای خانواده آماده ارائه مشاوره حقوقی به موکلین محترم می باشد. حق الوکاله این مجموعه پایین ترین حق الوکاله در سراسر کشور می باشد.
